W Polsce standardowym, ustanawianym w pewnym sensie “automatycznie” ustrojem majątkowym jest ustawowa wspólność majątkowa. W praktyce oznacza to, że od dnia ślubu małżonkowie dysponują majątkiem wspólnym. Oczywiście każdy z nich może mieć swój majątek osobisty, składający się z przedmiotów zgromadzonych przed ślubem.
Odpowiedzialność majątkowa małżonków w przypadku zaciągnięcia przez jednego z nich zobowiązania, jest uregulowana w Kodeksie Rodzinnym i opiekuńczym. Odpowiedzialność ta jest uzależniona od zgody wyrażonej przez pierwszego małżonka na zaciągnięcie zobowiązania przez drugiego współmałżonka. Zgodnie z KRiO, zaciągnięcie zobowiązania bez zgody drugiego małżonka uprawnia wierzyciela do żądania zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przed dłużnika z innej działalności zarobkowych. Jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Jest jeden wyjątek od głównej zasady – jeżeli małżonek zaciągnie zobowiązanie bez wiedzy drugiego małżonka w “sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny” – małżonkowie odpowiadają za zobowiązanie solidarnie.
Zgoda, w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego, jest oświadczeniem woli, a samo oświadczenie woli jest zewnętrznym przejawem wewnętrznej decyzji wywołania konkretnych efektów prawnych. W przypadku zgody, o której mowa w art.41 § 1 KRiO, adresatem oświadczenia wyrażonego przez pierwszego małżonka na zaciągnięcie zobowiązania przez drugiego może być właśnie małżonek zaciągający zobowiązanie bądź jego wierzyciel. Udzielenie przez małżonka zgody na zaciągnięcie zobowiązania przez drugiego małżonka nie oznacza, że staje się on dłużnikiem. Dłużnikiem jest wyłącznie małżonek zaciągający zobowiązanie. Drugi ze współmałżonków, wyrażający jedynie zgodę, ponosi odpowiedzialność za dług z majątku wspólnego małżonków. Wierzyciel nie może jednak żądać od takiego małżonka zaspokojenia z jego majątku osobistego.
Zgoda, o której mowa w art.41 KRiO, stanowi warunek egzekucji wierzytelności z majątku osobistego dłużnika, jak również z majątku wspólnego małżonków, rozszerzając tym samym zakres odpowiedzialności majątkowej małżonków za zobowiązania jednego z nich w porównaniu z sytuacją, w której na takie zobowiązanie zgoda nie została wyrażona
Podsumowując, nawet w przypadku istnienia pomiędzy małżonkami wspólności majątkowej, zaciągnięcie przez jednego z małżonków zobowiązania bez zgody drugiego skutkuje odpowiedzialnością majątkiem osobistym małżonka zaciągającego zobowiązanie.
